Is jouw leiderschapsstijl compatibel met de ontwikkelingsfase van je team?

18 jul Is jouw leiderschapsstijl compatibel met de ontwikkelingsfase van je team?

Mijn vertrouwde leiderschapsstijl nam ik mee toen ik de overstap maakte van marketing directeur in een multinational naar CEO van een KMO. Coachend leiderschap had me jaren geholpen om succes te boeken met mijn teams, dus waarom veranderen? En toch merkte ik al snel dat mijn voorkeur leiderschapsstijl niet pakte deze keer. Resultaten behalen met dit team werd een echte uitdaging. Ik liep tegen een muur omdat mijn leiderschapsstijl niet overeenstemde met de ontwikkelingsfase waarin mijn team zat.

Elk team gaat door vier fases. Elke ontwikkelingsfase vraagt een aangepaste leiderschapsstijl.

Tuckman Model Of Team Development

Als leidinggevende wil je natuurlijk zo snel mogelijk naar de “performing” fase. Alleen ontstaat die niet zomaar toevallig. Het vraagt tijd, een plan en een proces van welbepaalde acties die je als leider onderneemt.

De vier fases van teamontwikkeling beschrijven hoe teamleden met elkaar verbinden en hoe ze tot een effectieve samenwerking komen. Elke stap is noodzakelijk om het team te laten groeien, om te leren omgaan met uitdagingen, om problemen op te lossen, het werk te plannen en resultaten te leveren. Als leider kan je heel wat ondernemen om het team sneller naar de “performing” fase te brengen door in elk stadium je leiderschapsstijl aan te passen.

En eigenlijk ben je er nooit klaar mee. Een performant team kan zo weer terug evolueren naar een vormend team. Een aantal collega’s verlaten het team, een nieuwe leider komt aan boord en de cyclus begint van voor af aan.
Hoe weet je in welk stadium je team zich bevindt en welke leiderschapsstijl pas je dan best toe?

Een team in vorming vraagt om een directieve leiderschapsstijl

In de vormende fase kennen teamleden mekaar nog niet goed. De teamdoelen zijn onduidelijk. Er is weinig eenheid en nauwelijks betrokkenheid in de groep.

Volgende signalen wijzen op een team in de vorming fase:

• Teamleden zijn beleefd en positief
• Sommige teamleden zijn misschien een beetje angstig
• Verwachtingen, doelen en manier van werken zijn nog vaag.
• Medewerkers doen een inspanning om mekaar beter te leren kennen

Het team verwacht in deze fase dat de leider het groter geheel toelicht, dat hij/zij de richting aangeeft. De leiderschapsstijl om het team naar de volgende fase te begeleiden is een directieve stijl. De teamleider geeft letterlijk de directie aan.

Leiderschap taken in de vormende fase :

• Richting en doelen aangeven
• Duidelijke verwachtingen naar het team stellen
• Een positieve sfeer scheppen
• Zorgen dat het team mekaar beter leert kennen
• Basis taken delegeren
• Beslissingen nemen
• Sterke en zwakke punten opsporen binnen het team

Een coachende leiderschapsstijl loodst je team door de storm fase

In de storm fase komt de ware aard van je teamleden naar boven. Opinies worden gegeven, er ontstaat conflict onderling en je leiderschap wordt op de proef gesteld.

Deze signalen zijn kenmerkend voor de storm fase:

• Teamleden tasten grenzen af
• Medewerkers testen jou als leider
• Conflicten rond persoonlijkheden en stijlen
• Medewerkers zijn enkel gericht op individuele bijdragen
• Medewerkers komen hun beklag doen over een collega
• Groepsdoelen worden in vraag gesteld

Storm in het team is een noodzakelijk stadium om de groep te leren met mekaar om te gaan. Tegelijkertijd is de storm fase kritisch omdat sommige teamleden kunnen overwegen om het team en het bedrijf te verlaten. Sommige teams geraken nooit voorbij dit stadium. Het is in deze situatie dus cruciaal dat je als leider je rol opneemt als manager door rollen en verantwoordelijkheden te verduidelijken. Met een coachende leiderschapsstijl ga je eveneens luisteren en teamwerk promoten.

Leiderschap acties in de stormende fase:

• Conflict op tafel brengen
• Bewegen naar onderhandeling en consensus
• Zorgen dat iedereen in het team verantwoordelijkheid opneemt
• Focus is taakgericht

Met een collaborerende leiderschapsstijl versterk je het team in de norm fase

In dit stadium beginnen teamleden samen te hangen. Ze zetten zich in voor gemeenschappelijke doelen. Ze bouwen vertrouwen in mekaar. Er komen akkoorden over werkstijl en verantwoordelijkheden.

De norm fase herken je aan volgende signalen:

• Medewerkers lossen hun verschillen op
• Teamleden kennen mekaars sterktes en zwaktes
• Teamleden bouwen op mekaar sterktes
• Stillaan wordt je als leider geaccepteerd
• Zelfvertrouwen van het team groeit
• In meetings wordt beter en vaker op mekaar gereageerd
• Teamleden willen mekaar onderling verbeteren

In deze ontwikkelingsfase verschuift je focus van taakgericht naar relatie gericht. Met een collaboratieve leiderschapsstijl stretch je de doelstellingen en ontwikkel je interpersoonlijke relaties.

Leiderschap acties in de norm fase:

• Het team toelaten om taken onderling te verdelen
• Uitdagingen aanreiken en het team zelf laten oplossen
• Aandacht geven aan successen
• Team aanmoedigen om vooruitgang t.o.v. de doelstellingen te evalueren
• Luisteren, faciliteren en feedback geven
• Teamleden meer in de besluitvorming betrekken
• Focus verleggen van taakgericht naar relatiegericht

Met een participatieve leiderschapsstijl blijf je een performant team uitdagen

Wanneer het team opereert als een geoliede machine zit je in de performante fase. Het team werkt perfect samen en er is voldoende vertrouwen om meer autonomie te geven. Constructieve kritiek wordt omarmt en doelstellingen worden behaald.

In de performante fase herken je volgende signalen:

• Het team bereikt doelen zonder frictie
• Medewerkers zijn gemotiveerd en betrokken
• Teamleden werken samen desondanks tegenslagen en problemen
• Het team anticipeert actief op hindernissen en blokkades
• Iedereen neemt verantwoordelijkheid en draagt bij tot het geheel
• Feedback wordt ervaren als een geschenk

Als teamleider transformeer je nu naar een visionair. Je focus ligt nu op innovatie en continue verbeteringen. Voor de dagelijkse werking kan je de aandacht op taken en relaties loslaten. Je motiveert het team met een participatieve leiderschapsstijl. Door job rotaties binnen of buiten de groep te promoten, stimuleer je de uitdagingen voor dit ambitieuze team.

De leiderschapstaken in de performante fase:

• Deelnemen aan het team als gelijke
• Meer taken delegeren, aansturen op zelfsturende teams
• Doelstellingen bewaken en vragen stellen
• Inspireren
• Visie verder ontwikkelen
• Successen vieren
• Individuele teamleden ontwikkelen door job rotatie

Ben jij benieuwd in welke ontwikkelingsfase jou team zit? Wil je weten hoe je team daar naar kijkt? Vraag dan je team fase self-assessment door simpelweg een mail te sturen naar sylvie.floryn@jumpandgrow.be.