Vijf kenmerken van vrouwelijk leiderschap

04 aug Vijf kenmerken van vrouwelijk leiderschap

Typische kenmerken van vrouwelijk leiderschap worden nog steeds bekeken als een probleem dat opgelost moet worden. Dat werd me nog eens duidelijk tijdens een interview rond eigenschappen van vrouwelijke investeerders. De vraag die ik kreeg was: “Waarom nemen vrouwen te weinig risico?” Ik denk dat we hier van de verkeerde vraag starten was mijn antwoord. Wie bepaalt het juiste risiconiveau dat investeerders zouden moeten nemen? Juist ja, mannen die 95% van de business angel populatie uitmaken. De vraag suggereert ook meteen dat een lagere risico-appetijt een probleem is dat zou moeten opgelost worden. Is dat wel zo?

Tien kenmerken van de ideale moderne leider

Wereldwijd onderzoek van de WPP levert een top 10 kenmerken op van de ideale moderne leider: expressief, plannen voor de toekomst, beslist, redelijk, loyaal, flexibel, geduldig, veerkrachtig, intuïtief en coöperatief.
Slechts twee karakteristieken worden als meer masculien gezien, namelijk beslist en veerkrachtig. De andere acht kenmerken worden door de meeste mensen als feminien gekwalificeerd. Onderzoekers vulden de reeks aan met twee kwaliteiten die essentieel zijn voor innovatie met name empathie en kwetsbaarheid. Ook deze eigenschappen worden meer als feminien beoordeeld.

De kenmerken van vrouwelijk leiderschap worden onvoldoende gewaardeerd

Het goede nieuws is dat zowel mannen als vrouwen, masculien en feminien leiderschap kunnen ontwikkelen. Het slechte nieuws is dat de standaarden die succesvol leiderschap bepalen nog steeds bepaald worden door mannelijke leiders die het leeuwendeel van directiefuncties – 83% in België – bekleden.
Stereotypische masculiene leiderschapkenmerken zoals daadkracht, resultaatgerichtheid, niet twijfelen aan jezelf en je emoties uitschakelen, blijven doorslaggevende ingrediënten om door te groeien tot directieniveau.

Tegelijkertijd tonen cijfers dat vrouwelijk leiderschap best wat meer waardering verdient. Organisaties met vrouwen in leidinggevende posities maken 48% meer winst dan bedrijven die vasthouden aan mannelijke leiders. Vrouwelijke ondernemers brengen 2,5 keer meer op per geïnvesteerde dollar (0,78 cent versus 0,31 cent) in vergelijking met mannen.

Vijf handicaps in vrouwelijk leiderschap die een kracht zijn

Eerder dan vrouwen te “fixen”, kunnen we ons de vraag stellen of het verschil in vrouwelijk leiderschap wel eens een troef zou kunnen zijn, waar mannen nog iets kunnen van opsteken.

Vijf kenmerken van vrouwelijk leiderschap worden vaak als handicap bestempeld om door te groeien:

#1: Bescheiden zijn

Met verbazing luisterde ik naar het antwoord van mijn collega op een vraag van de regionale directeur. Vol overtuiging voerde hij een betoog waarvan ik wist dat hij volledig fout zat. En hij geraakte er nog mee weg ook. In diezelfde meeting kreeg ik ook een vraag voorgeschoteld waarop ik niet meteen kon antwoorden. Ik gaf aan dat ik zou checken met één van mijn teamleden en er na de pauze zou op terugkomen. Wie van ons beiden werd als het meest competent gezien, denk je?

En toch is bescheidenheid cruciaal voor succesvol leiderschap. Zonder bescheidenheid is het quasi onmogelijk om te erkennen dat je een fout maakt, eruit te leren en te verbeteren.  Zonder nederigheid is het moeilijk om rekening te houden met de perspectieven van anderen en zo nieuwe mogelijkheden te ontdekken.

#2: Je grenzen kennen

Of vrouwen werkelijk zo een laag zelfvertrouwen hebben als hun vaak wordt toegewezen, daar ben ik nog niet zo zeker van. Onderzoek toont wel aan dat de meeste vrouwen zich minder overschatten dan het gros van hun mannelijke collega’s.

Geloven in jezelf is prima, maar zelfbewustzijn is nog belangrijker voor een leider. Als je van jezelf weet waar je tegen aanloopt, sta je meteen meer open om bij te leren en jezelf continu te ontwikkelen. Begrijpen hoe anderen je zien, geeft je meteen inzicht in de gap tussen waar je wil geraken en waar je nu staat. Mensen die zichzelf kritisch bekijken zullen zich beter voorbereiden (misschien zelfs overdrijven in die voorbereiding) en dat is een sterke basis om je eigen competenties en prestaties te verbeteren.

#3: Leiden zonder bevelen

Vrouwen worden gezien als te zorgzaam en te vriendelijk om effectief leiding te kunnen geven. Nochtans vraagt leiderschap in de 21^ste eeuw dat leiders een emotionele connectie maken met hun teams. De nieuwe generatie werknemers zoekt naar zinvolle jobs. ‘winning the minds and hearts ‘ aanpak vervangt de ‘wortel en stok’-methode, die niet langer werkt in een markt die kreunt onder de arbeidskrapte. Artificiële Intelligentie zal ongetwijfeld de technische en harde competenties van leiderschap overnemen maar zolang er mensen aan het werk zijn, is er nood aan waardering, bevestiging en empathie.

#4: Je team liften en laten schijnen

Wat realiseren vrouwelijke leiders eigenlijk zelf? Dat is allicht de vraag die hun mannelijke collega’s zich stellen. Als je met vrouwen praat over business resultaten, let dan eens op het aantal keren dat het ‘wij’-woord valt in vergelijking met het ‘ik’-woord. Vrouwen hebben de neiging om succes toe te wijzen aan anderen en hun eigen bijdrage te minimaliseren. En dat heeft zo zijn voordelen.

Want het is moeilijk, om niet te zeggen onmogelijk, om een high performing team te ontwikkelen als je alleen bezig bent met jezelf. Als je enige focus je eigen succes is, ben je minder geïnteresseerd in het ontwikkelen van anderen. Om prestaties te verbeteren, gebruik je dus best een mindere egocentrische stijl. Dat laat je toe om sterke mensen aan te werven, wat voor grote ego’s een uitdaging is. Door je team feedback te geven, te coachen en te ontwikkelen worden ze beter dan jezelf en bereik je samen top prestaties.

#5: De dingen moeilijk maken

Als enige vrouw in een mannenteam is de kans groot dat jij diegene bent die de lastige vragen stelt, tenminste als je het lef hebt. Hoe gaat dit idee werken in de praktijk? Hoe zullen de medewerkers hierop reageren? Werd er rekening gehouden met een aanpassing van systemen? De kans is evenzeer groot dat je mannelijke collega’s jouw opmerkingen wegwuiven met de commentaar “waarom moet jij alles zo ingewikkeld maken?”.

Dr. Fisher – biologische antropologe en expert in de wetenschap van het menselijk gedrag –  beschrijft dit fenomeen door te stellen dat de meerderheid van vrouwen WEB-denkers zijn, terwijl de meerderheid van mannen STAP-denkers zijn.¹

STAP-denkers hebben de neiging om “onbelangrijke stimuli” uit te schakelen. Ze willen zo snel mogelijk hun doel bereiken: de oplossing van het probleem. Hun denkproces verloopt gekanaliseerd. Daardoor leggen ze de nadruk op het onmiddellijke probleem en niet op de context rond het probleem. Het ‘hier’ en ‘nu’ staat centraal. Mannen gaan stap voor stap én recht vooruit, lineair, in een oorzaak-gevolg verband en op korte termijn.

WEB-denkers overwegen meer mogelijkheden en opties wanneer ze een beslissing nemen. Ze denken aan de mogelijke verschillende gevolgen van hun beslissing en zien ook meer dan één manier om verder te gaan, om een probleem op te lossen. Ze ervaren alles in een breed perspectief, waarbij onderlinge verbanden erg belangrijk zijn. Over het algemeen kunnen vrouwen dus beter omgaan met de verschillende kanten van een situatie.

In onze huidige onvoorspelbare en globale economie waar alles met alles verbonden is,  kan vrouwelijk leiderschap gekenmerkt door het WEB-denkers een mooie aanvulling vormen op het mannelijke STAP-denken.

“Sterkte ligt in de verschillen, niet in de gelijkenissen” – Stephen R.Covey

In het directieteam waar ik als enige vrouw zat, werden beslissingen kordaat genomen en knopen doorgehakt. Maar de persoonlijke aandacht voor mensen was vaak ver te zoeken. Toen ik zelf een voltallig vrouwenteam aanstuurde waren de discussies boeiend, de mogelijkheden en opties eindeloos, de beslissingen lieten echter soms lang op zich wachten.

Mannelijke en vrouwelijke leiders kunnen van mekaar leren. De vijf kenmerken van vrouwelijk leiderschap zijn cruciaal voor iedere leider. Masculien of feminien leiderschap hoeft niet gender afhankelijk te zijn. Echte leiders zijn soepel in hun leiderschapsstijl. Alleen is het moeilijk om andere stijlen aan te leren als je wordt omringt door één methode. Daarom pleit ik resoluut voor diverse teams waar verschillende genders, culturen en achtergronden mekaar kunnen versterken.