Twee vragen en een provocatie op weg van angst naar lef

21 jan Twee vragen en een provocatie op weg van angst naar lef

Heeft het nu te maken met de donkere dagen of is het toeval?  De rode draad in de coaching gesprekken die ik afgelopen week had, was angst en onzekerheid.

Steven – een écht getalenteerd creatief brein- schrijft al jaren teksten.  Ze blijven netjes opgeborgen in de kast.  Vrienden en kennissen hebben al regelmatig gevraagd om eens een stuk door te sturen om er samen iets mee doen.  Dat doet hij niet.  Wat als ze kritiek hebben op de artikels?  Wat als ze hem afkraken?  Zijn droom om de verhalen te laten leven wordt nog even opgeborgen.

Gwendoline heeft het nieuws gekregen dat ze haar promotie krijgt.  Eindelijk kan ze haar doel bereiken en een team gaan leiden.  Maar het wringt ergens.  Ze hoopt op een loonsverhoging maar daar heeft nog niemand over gesproken. Ze durft het gesprek met haar leidinggevende nog niet aan te gaan.  Wat als ze als opdringerig wordt gezien?  Wat als de promotie dan toch niet zou doorgaan?

Klinkt dat bekend in jouw oren?  Stel je ook al eens zaken uit en berg je idealen op omdat het lef je ontbreekt?

Ik vind het al heel knap dat mensen durven hun angst te benoemen.  Door erover te praten krijgt het gevoel een plaats en tempert het al vanzelf.  Niet spreken over je angsten en onzekerheden heeft een aantal vervelende bijwerkingen ¹

Uitstel gedrag
Het wordt een alibi om er niet aan te beginnen. Het verlamt je en het vertraagt om iets te ondernemen.  Je hoort dan vaak: “ja, maar…”

Moeilijke samenwerking
Stel dat je onzeker bent over hoe collega’s gaan reageren op een voorstel dat je wil presenteren in de volgende vergadering. De kans is groot dat je net daardoor jezelf wil beschermen voor opmerkingen en dat je in een verdedigingskramp gaat. Je collega’s voelen zich op hun beurt niet begrepen.  De samenwerking loopt stroef.

Beperkte creativiteit
Onderdrukte angst zoekt toch een uitweg. Ze blijft in je hoofd rondspoken en beneemt de ruimte in je geest. Zo blijft er weinig plaats over om creatieve oplossingen te vinden.

Twee vragen om je schrik en twijfel onder ogen te zien

Als je een mama of papa bent, dan weet je het wel.  Sussen en zeggen tegen je kind dat het niet bang hoeft te zijn, helpt niet.  Integendeel het wordt nog banger.  Wat wel helpt, is vragen: “Vertel eens, wat maakt je zo bang”.

Jezelf de volgende vragen stellen kan je op weg zetten.  Praat je niet graag tegen jezelf, doe het dan met een vriend, familielid of kennis die je vertrouwt.

Verkennende vragen
Je gaat op zoek naar de bezorgdheid die onder de angst en onzekerheid schuilgaat. Dat kan een bekommernis zijn over jezelf, je belangen, je toekomst. Misschien ben je bezorgd over anderen die je niet wil kwetsen of over je omgeving.
Met volgende vragen breng je deze ongerustheden aan het licht.
Wat maakt me nu precies bang?  Wat stel ik mij voor in mijn fantasie? Wat is het ergste dat kan gebeuren?   Wat zou er gebeuren als ik iets onderneem?

Uitdagende vragen
Als je weet wat je precies tegenhoudt, ben je al aardig opgeschoten. De volgende stap is dan jezelf een beetje uit te dagen met deze vragen.
Wat zijn de mogelijkheden die je ziet om daar constructief mee om te gaan?  Wat is een eerste stap die je zou kunnen zetten?  In welke omstandigheden heb je deze angst al wel eens overwonnen?  Wat kan je daarvan leren en meenemen in deze situatie?  Wie of wat kan je daarbij helpen? Wat zouden de voordelen kunnen zijn als mijn angsten uitkomen?

Soms kan een provocatie deugd doen

Nooit zal ik een held worden op de skilatten, maar ik beleef er nu wel plezier aan.  Dat was anders in het begin.  De volgende anekdote zal ik niet snel vergeten.  Bart mijn man, super skiër en een heel geduldige monitor, trommelt me mee naar een nieuwe piste.  Daar ga jij zeker af kunnen, zegt hij bemoedigend.  Ik kijk naar beneden en denk: “dat gaat niet lukken”.   En wat denk je? Ik neem mijn eerste bocht in het zweet met knikkende knieën en boem, ik lig er.  Totale paniek is het resultaat.  Bart helpt me recht en daar sta ik, verstijfd en begin te tieren.  Ik heb het toch gezegd, dat het niet gaat.  Nee, ik kan niet verder, want ik sta nu aan de rand van de piste en kan zo een korte bocht al helemaal niet nemen.  En dan gebeurt het.  Bart komt naar me toe, duwt me omver, draait mijn latten en trekt me weer recht.  “Nu sta je in de goede richting, klaar om te vertrekken” zegt hij vastberaden.  Ik kan het niet geloven, wat doet die nu?  Maar het helpt. Ik besef dat ik daar een scene sta te maken en dat dit niet helpt om beneden te geraken.  Er zit niets anders op, ik volg zijn spoor en twee bochten later sta ik beneden.
Die dwerg heuvel waar ik nu moeiteloos afkom, noem ik nog steeds mijn zwarte berg.

Een provocerende vraag of opmerking kan je helpen om in te zien dat je overdrijft.  Het laat je even stilvallen en maakt je misschien opstandig.  Net dat kan je opnieuw in beweging krijgen.

Als je nog eens twijfelt of je een stap kan zetten op weg naar jouw droom bedenk dan het volgende:

¹  Jef Clement, Inspirerend Coachen, uitgegeven door Lannoo (2015).